In onze cultuur verandert de verhouding tussen individu en instituut sterk, vertelde priester en auteur Ad van der Helm op zaterdag 12 november aan de jaarvergadering nieuwe stijl van het Thijmgenootschap.

De jaarvergadering was veel uitgebreider dan eerdere jaren. Toen werden de jaarstukken steeds in een kwartier besproken, in de pauze van het jaarlijkse symposium met de Stichting Thomas More en de Adelbertvereniging.

Vice-voorzitter Eelke de Jong leidde de vergadering

Dit jaar echter was er in de ochtend van het symposium, op 12 november in het majestueuze Academiegebouw in Utrecht, een lezing van Ad van der Helm en een gesprek over heden en toekomst van het Thijmgenootschap. Bovendien werd het eerste Thijm-stipendium aangeboden aan Michiel Meijer (klik hier voor een bericht). Met ruim veertig mensen moesten er stoelen worden bijgezet.

Ad van der Helm hield een boeiend verhaal (onderaan dit artikel is het volledig te downloaden) vanuit het boek dat hij recentelijk met Petra Stassen schreef: God is verhuisd, naar nieuwe gelovige gemeenschappen.

Volgens Van der Helm, priester in Den Haag en docent kerkelijk recht in Leuven, is er een totaal andere verhouding tussen instituties en individueel geloof gegroeid. Het wantrouwen jegens instituties treft niet alleen de kerken, maar ook allerlei andere organisaties, tot en met de staat aan toe, zoals de verkiezing van Trump in de VS laat zien.

Van der Helm sprak van een ‘expressief individualisme’, waarin niet het instituut een geloof draagt, maar personen. Zelfs bij paus Franciscus ervaren mensen dat hij ‘eerder ondanks dan dankzij het kerkelijk instituut functioneert’.

Vier adviezen voor instellingen als het Thijmgenootschap had Van der Helm. Ten eerste: doe je aanbod wars van jargon, spreek eerder van waarden die uitnodigend zijn. Twee: maak de gemeenschap niet te zwaar, het mag nooit het gevoel voor autonomie aantasten. Drie: leiders en bestuurders moeten vooral zichzelf vertegenwoordigen, niet het instituut an sich. En vier: zorg voor ledenwerving en klantenbinding, maar laat mensen ook weer gemakkelijk los.

‘Het Thijmgenootschap kan zich meer naar buiten richten’, zei hij. ‘Iets van jezelf verliezen kan juist ruimte geven voor vernieuwing.’

Ad van der Helm in gesprek met de zaal.

Hoe is het in de afdelingen?

Het aantal leden blijft teruglopen. Er komen wel nieuwe leden bij, maar niet genoeg om de daling tegen te gaan. Momenteel zijn er bijna 800 leden.

De medische afdeling heeft een jaarlijks symposium dat best goed bezocht wordt, maar slechts een kwart van de deelnemers is ook lid van Thijm. Het bestuur is dit jaar vernieuwd en heeft zich voorgenomen meer naar medische studenten toe te bewegen. Lastig is dat er schaarste is aan geld en aan mensen die mee willen organiseren.

De wijsgerige afdeling heeft na een aantal succesvolle jaren (met bijvoorbeeld de studiedag over Paulus onder filosofen) een moeilijk jaar gehad en heeft nu slechts twee bestuursleden. Er is een revitalisering nodig, of wellicht een intensievere samenwerking met de theologische afdeling.

De afdeling katholieke theologie organiseert series van vier bijeenkomsten – twee per jaar – over eenzelfde thema, momenteel religie en geweld. Dat werkt goed om mensen vast te houden, en de ervaring leert dat mensen die een paar keer geweest zijn wel lid willen worden. De bijeenkomsten vinden plaats in de Bisdomzaal aan de Parade in Den Bosch. Het bestuur bestaat ook hier uit twee mensen.

De rechts- en bestuurskundige afdeling houdt het momenteel bij plannen. De thema’s liggen voor het opscheppen momenteel, met name de weerbaarheid van onze rechtsdemocratie nu er populistische bewegingen opkomen is van belang. De afdeling hoopt te gaan samenwerken met Stichting Thomas More en studieverenigingen in diverse steden.

Discussie over toekomstige activiteiten

Uit de gesprekken met de leden bleek dat men vooral hoopt dat er meer manieren gevonden worden om de onvolprezen bundels meer aan de man en de vrouw te brengen.

Opgemerkt werd dat voor jongere mensen alles wat met wetenschap en religie te maken heeft ingewikkeld is. Het zou aan te bevelen zijn om meer naar buiten te treden door bij jonge promovendi aan te sluiten of samen met studieverenigingen verdiepende bijeenkomsten te organiseren.

Ook bestaat er de wens om in het publieke debat zichtbaarder te zijn, door leden aan te moedigen en misschien te helpen om bij concrete onderwerpen deel te nemen aan het maatschappelijk debat.

Sebastiaan Roes nam afscheid na acht jaar als secretaris van bestuur en raadBestuurszaken

Tijdens het officiële deel van de vergadering werden de concept-verslagen van het bestuur en de financiële zaken goedgekeurd.

Sebastiaan Roes heeft na acht jaar zijn taak als secretaris van zowel het bestuur als de wetenschappelijke raad overgedragen aan de jonge jurist Jasper van Uden. In het bestuur is bovendien de jonge jurist en econoom Annemiek Schilpzand toegetreden.

*

Zie ook: Eerste Thijmstipendium voor jonge filosoof